تحقيق پيرامون بازار اسلامي

دسته بندي : مدیریت » مدیریت بازار
چكيده:
بازار يكي از نهادهاي اصلي نظام اقتصادي اسلام است. از ويژگيهاي عمده بازار اسلامي مي‌توان به آزادي ورود و خروج، تبادل صحيح اطلاعات، محدوديت تباني و سازش براي تعيين قيمتها، محدود بودن سود، عدم انحصار خريد و فروش، رقابت همراه با تعاون و اخلاقي بودن بازار اشاره نمود. با توجه به ويژگيهاي بازار اسلامي، اخلاق و دولت دو عامل اصلي و موثر براي كنترل بازارند. عامل اخلاق و ايمان، مبادله كنندگان موجب مي شود كه تقاضا و عرضه كالا ها و خدمات مطابق با مصالح واقعي جامعه باشد. دولت با نظارت مستمر و دخالت به گاه لزوم به حمايت از قيمتهاي طبيعي و غيرظالمانه مي پردازد تا مصالح عمومي تامين گردد. تاريخ مسلمانان نشان مي دهد كه دولتهاي اسلامي به بازار و مكانيسم تعيين قيمتها توجه ويژه اي داشته اند. امروزه تبلیغات، ركن اساسی معاملات شمرده می شود و در بازارهای دنیا، سخت متداول است.اسلام با تبلیغات مخالفت ندارد ولی با فریبكاری یعنی با تبلیغات دروغ به سختی مخالف است.مسلمانان درستكار گذشته، بر این آموزش چنان استوار بودند كه گاهی به مبالغه دچار می شدند و به گمان آنكه از متاع خود ستایشی نابجا كرده اند، از معامله باز می ایستادند!غزالی می نویسد: "حكایت است از یونس عبید كه وی خز فروختی و صفت نمی كرد.یك روز سفط یعنی جامه دان، فراز كرد بر خریدار و شاگرد وی گفت: یا رب مرا از جامه های بهشت كرامت كن! او سفط بیفكند و آن خز نفروخت، ترسید كه این ثنا باشد بر كالا"پیامبر(ص) بر درستكاری مسلمانان در بیع و شری، اصرار داشت و از صورت های گوناگون خدعه و نیرنگ در داد و ستد نهی می كرد، تا آنجا كه محدثان آورده اند: "پیامبر، در كار معاملهاز نجش منع كرد" و نجش آن است كه كسی خود را آماده خرید كالایی نشان دهد با بهایی سنگین! تا دیگران را برای خرید آن به رغبت افتند در حالی كه نیت وی به دست آوردن كالا نباشد بلكه بخواهد به فروشنده سودی رساند یا بر خریدار، زیانی وارد سازد"بازار مسلمانان همچون بازار یهود، جای حیله های نامشروع نبود، زیرا پیامبر اسلام(ص) كار یهودیان را ناروا شمردهو فرموده بود: "خدا یهودیان را از رحمتش دور كند چرا كه خوردن پیه چهارپایان بر ایشان حرام شد ولی آنان حیله زدند و پیه را فروختند و بهایش را خوردند"باز پیامبر(ص) فرمود: "خدا چون چیزی را حرام كند، بهایش را نیز حرام كند"به پیروی از رسول خدا(ص) خلفاء نیز می كوشیدند تا بازار مسلمانان را از حرامخواری و فریبكاری پاك نگاه دارند. زمخشری در كتاب "ربیع الابرار" آورده است: "روزی علی(ع) به بازار رفت و بر دكه قصابان بایستاد و گفت: ای گروه قصابان، هركس كه بر گوسفندی بدمد تا آن را فربه جلوه دهد، از ما نیست!"