دانلود تحقیق با موضوع تحقیق تاريخچه خبررسانى در ايران (پيك و چاپار)،
در قالب word و در 15 صفحه، قابل ویرایش.

اشاره: پيشرفت هاى بشر در گذشته و حال و به طور كلى هرگونه دگرگونى در اجتماع از شبكه ارتباطى، راه ها و اطلاع رسانى دقيق، به موقع و درست تاثير مستقيم مى پذيرد. حتى ممكن است كه عدم بهره گيرى صحيح از آن سير پيشرفت تاريخى يك قوم و سرزمين را محدود و كند سازد. اگر توجه كنيم كه جملگى امور حمل و نقل از گذشته از راه زمين انجام مى شده، پست به مثابه تشكيلات مهم در اين مورد سهم قابل توجهى را به خود اختصاص مى دهد و همواره در كانون توجهات دولت ها و حكومتگران بوده است. بحث اين است كه اميران از اين سيستم در جهت تحكيم و تثبيت پايه هاى قدرت و بسط محدوده حكومتى خود تقريباً در سراسر تاريخ بشرى سود جسته اند. در اين گفتار تاريخ و سير شكل گيرى و تحولات تاريخى در ساختار پست از نخستين روز هاى آن تاكنون بررسى شده است.

دوران باستان:
ايرانيان به جهت تسهيل امور و درجه بالاى اهميتى كه رفاه اجتماعى آنان را به دنبال داشت و به علت مهم تر به واسطه قرار گرفتن در جريان اوضاع سياسى و اجتماعى كشور دستگاه منظم، پيشرفته و بسيار دقيق را اختراع كرده و به كار گرفتند. «پيك _ چاپار» كه امروزه به پست (Mail) تغيير ساختار داده دربرگيرنده نام سيستم اطلاع رسانى ايران عصر باستان است. يونانيان متصدى امور پيك را «افدالموس بازيلئوس» (چشم پادشاه) و ايرانيان به كارگزاران خبرى «سپسك» (Spasak) يا چشم و گوش پادشاه مى گفتند. وظيفه اصلى اين دستگاه نظارت و مراقبت در كار هاى ماموران كشورى و لشكرى و اوضاع رعيت و اجتماع و مخابره سريع رويداد ها به پايتخت بود كه موجب مى شد شاه به طور مداوم از امور كشور آگاه باشد. پيك هاى خبرى در ابتدايى ترين شكل خود در تمدن هاى ميان رودان (بين النهرين) مانند آشور، مكده، آكد و بابل ابراز وجود كرد منتها حيطه فعاليت آنها صرفاً سياسى بود و امور حكومتى را به انجام مى رساند. حتى واژه «بريد» (Barid) اصطلاحى كه در دوره اسلامى به پيك و چاپار تعلق مى گرفت ريشه در زبان و فرهنگ بين النهرين دارد. احتمال دارد كه آشوريان گسترش دهنده سازمان خبر رسانى باشند كه هخامنشيان پس از تسخير اين سرزمين آن را مورد بهره بردارى قرار داده و مطابق سليقه و ابتكار خود در آن تغيير و تحول ايجاد كرده باشند. البته هخامنشيان رسم آشور و ماد ها را در اين مورد تكميل كردند. آن عبارت بود از بر پا داشتن يك دستگاه پيك در تمامى راه هاى مواصلاتى كه مشهورترين آنها شاهراه سارد مرز ليديه به شوش پايتخت ايران بود كه با مركز استان ها (ساتراپ ها) ارتباط مستقيم داشت.گزنفون و هرودوت مورخان يونانى ضمن اشاره به سازمان خبردهى ايران (پيك) آن را جالب و شگفت آور دانسته اند. هرودوت در كتاب هشتم بند ۹۸ نوشته است كه: «خشايارشاه در ضمن پيامى به شوش يادآور شده كه اكنون هيچ زنده اى نيست كه بتواند به تندى پيك ها راه بپيمايد. به شماره روز هايى كه براى بريدن هر راهى لازم است مردان و اسبان آماده در راه وجود دارد كه فاصله هر پيك تا ديگرى يك روز راه است اين كسان را نه برف و نه باران و گرما و تاريكى از كارشان بازنمى دارد...»
پيك هاى سواره تيز رو آنگاريون (angarion) ناميده مى شدند. اشكانيان امر اطلاع رسانى و علامت دهى را جدى تر دنبال كردند. اكثر بندر گاه ها و نقاط استراتژيك داراى فانوس هاى دريايى بود كه گاه همانند بنادر كوچك بر روى يك جزيره كوچك مصنوعى كه از سنگ ساخته شده بود مستقر مى شد. آتش هاى متوالى در بالاى تپه ها و مناطق مرتفع و پرچم هايى كه بر فراز برج هاى نگهبانى تكان داده مى شد از جمله مهم ترين نماد هاى انتقال خبر و گزارش در دوره اشكانى به ثبت رسيده است. با اين وصف افروختن مشعل در دوران كهن يكى از رايج ترين وجوه خبر دادن بوده است. افزون بر اين حجم گسترده تجارت و بازرگانى پارت هاى اشكانى با دول روم در غرب و چين در شرق از راه ابريشم ايجاد شبكه گسترده اى از پيك هاى تندرو و چابك و راه هاى امن و مناسب را مى طلبيد كه اين دولت نسبت به آن همت گماشت. اما دولت ساسانى از مدل متفاوت با اشكانى و هخامنشى بهره مى برد. اداره چاپار و پيك مخصوص امور دولتى بود و با مردم ارتباط چندانى نداشت. فايده اين سيستم آن بود كه ميان مركز و ايالات ارتباط سريع و منظم برقرار مى نمود. اداره چاپار اشيا و اشخاص و مراسلات آنان را از شاهراه هاى آباد و مجهز انتقال داده و از اين رو در توقفگاه هاى بين راه (منازل) به نسبت اهميت كالا عد ه اى همراه و اسب آماده نگهدارى مى كردند تا در صورت تهديد شدن يا ضرورت فوراً نسبت به حمل مسافر و كالاى او اقدام شود. قاصدان شترسوار و شاطران پياده عمده ترين عوامل حمل و انتقال مسافر، كالا، اخبار و نامه هاى دولتى و شخصى در روزگار ساسانى بوده اند ...