فن ابزارهاي دقيق

سنجش عبارتست از مقايسه كميت هاي نامعلوم با كميت هاي حد نصاب و قراردادي، اين ايده موقعي به مرحله اجراء قرار مي گيرد كه لازم باشد كميت هاي فيزيكي و شيميائي معلوم و اندازه گيري شوند. عمل سنجش بهر صورت كه باشد در تغييرات و فعل و انفعالات مواد اوليه تمام صنايع جهان لازم و ضروريست. زيرا بدلائل زير حس هاي پنج گانه بشر فقط در حدي بسيار محدود در عمل اندازه گيري و سنجش قادر به معلوم تغييرات در اشياء مي باشند. بنابراين ناچار است از وسائلي استفاده كند كه بتواند بدون تماس مستقيم خود عمليات سنجش را با بكار بردن آن وسائل انجام دهد و حتي عمل كنترل را بانجام رساند.

1-2- لزوم كاربرد وسائل سنجش و كنترل در صنايع نفت و پتروشيمي 

الف- كنترل كيفيت و كيفيت طبق طرح عمليات بهره برداري و مشخصات تعيين شده

ب- ايمن نگهداشتن واحدهاي صنعتي در شرائط خاص (از نظر خطرات انفجار وكليه حوادث ناشي از صحيح كار نكردن وسائل)

كنترل

بطور كلي در هر فرآيند توليدي صرف نظر از روش توليدي. نوع و حجم محصول و نياز به يك سيستم كنترل كننده داريم تا بطور اتوماتيك همواره روند توليد را تحت نظر داشته و عملكرد صحيح سيستم ها،دستگاهها و آلات و ادوات گوناگون را تضمين نمايد.

بعنوان  مثال در يك كارخانه نوشابه سازي اعمالي از قبيل شستشوي بطري، ضد عفوني كردن آب، پر كردن، نصب تشتك سر بطري و غيره بايستي بطور منظم سريع و بدون خطا صورت گيرد و يا در يك نيرو گاه برق كنترل دور ژنراتورها، ميزان فشار و درجه حرارت در ديگهاي بخار و ساير عوامل بايد بطور دقيق و پيوسته تحت كنترل بوده و از انحراف آنها از مقدار مطلوب جلوگيري شود. هر سيستم كنترل ممكن است از يك يا ند حلقه كنترلي  (Control Loop) تشكيل شده باشد. و هريك از اين حلقه هاي كنترل ممكن است.بطور مستقيم و يا در ارتباط با ساير حلقه ها عمل نمايند.

تعريف حلقه كنترل  CONTROL LOOP

به مجموعه اي از آلات و ادوات ابزار دقيق( اعم از نشان دهنده ها، كنترل كننده ها، مبدل ها و ....) كه در ارتباط با يكديگر قرار داشته و مجموعاً عامي خاصي را تحت كنترل داشته باشند يك حلقه كنترل مي گوييم. مثلاً اگر يك سنسور حرارتي را طوري در ارتباط با يك كليد قرار دهيم كه در درجه حرارت معيني اين كليد وصل شده و در نقطه معين ديگري قطع نمايد. اين دو عنصر رويهم رفته تشكيل يك حلقه ساده كنترل حرارت مي دهند.

1-3- عوامل تحت كنترل 

در هر فرآيند توليدي متغيرهاي زيادي وجود دارند كه بايستي تحت كنترل قرار گيرند اما چهار عاملي كه از اهميت بيشتري برخوردار بوده و در صنعت همواره با آنها برخورد خواهيم داشت عبارتند از:

1- فشار PRESSURE

در مواردي كه با سيالات سروكار داريم (گازها، مايعات، بخار آب) فشار و تغييرات آن از عوامل عمده اي است كه بايستي تحت كنترل قرار گيرد.

2- جريان سيال FLOW

كه به معني حجم جابجا شده در واحد زمان مي باشد و بخصوص در رابطه با سيلات عامل اصلي كنترل شونده بوده و غالباً با كنترل جريان مي توان ساير متغيرها را نيز كنترل نمود.